Page 11 - Journal 8

How to avoid cognitive biases หร่อการคิดตััดสินบนพื่่�นฐานข้องคำาตัอบที�เพื่ิ�งเคยเจอ ทำำาอย่างไรเพื่ื�อลิด้ cognitive bias
หร่อมีป็ระสบการณ์มาก่อน, confirmation bias หร่อการ
in clinical decision making คิดหาข้้อม้ลีเท่าที�จะมาสนับสนุนความคิดที�เรามีอย้่,

overconfidence หร่อมีความมั�นใจมากเกินไป็ มีความเช้่�อ การตััดสินใจทางแพื่ทย์เป็็นการตััดสินใจที�มี
ในสิ�งที�คิดไว้ตััดสินใจไว้ หลีายป็ัจจัยเข้้ามาเกี�ยวข้้อง ทำาให้บอกได้ยากว่าการตััดสิน
ใจนั�นถึ้กหร่อผิิด ในข้ณะเดียวกัน การตััดสินในที�คิดว่า

SYSTEM 1 SYSTEM 2 ถึ้กตั้องก็อาจอย้่บนพื่่�นฐานการคิดที�ผิิดก็ได้ เช้่น เม่�อแพื่ทย์
Intuition&instinct Rational thinking เห็นผิ้้ป็่วยความดันโลีหิตัตัำ�า ได้ให้สารนำ�า crystalloid load
โดยคิดว่าผิ้้ป็่วยข้าดนำ�า แลีะมักทำาอย่างนี�เสมอ โดยไม่ได้

95 % 5 % คิดว่าผิ้้ป็่วยบางรายอาจมีภาวะที�ไม่ได้ตั้องการสารนำ�า

การพื่ัฒนาทักษะนี� ค่อการฝึึกฝึนให้ร้้จัก

กระบวนการข้อง metacognition หร่อ การตัระหนักร้้
ว่าเราคิดอะไรอย้่ เป็็นการเพื่ิ�ม self-awareness ซึ่ึ�ง
ในกรณีตััวอย่าง พื่ยาบาลีที�ไป็กับผิ้้ป็่วยมาบอก ทำาได้โดยการฝึึกให้คิดตััดสินใจช้้าลีงเพื่่�อดึงความคิด

ภายหลีังว่า หลีังจากย้ายผิ้้ป็่วยข้ึ�นรถึพื่ยาบาลี ผิ้้ป็่วยมีเลี่อด แลีะมองหาความเป็็นไป็ได้ อาจใช้้วิธีคิดบางอย่างเพื่่�อมาดึง
ออกมาป็ริมาณมากตัรงบริเวณข้าหนีบ ซึ่ึ�งได้มาสังเกตัหลีัง กระบวนการตััดสินใจข้องเรา เช้่น การใช้้ “rule of three”
จากเลี่อดออกมาระดับหนึ�งแลี้ว แลีะพื่บว่าผิ้้ป็่วยมีแผิลี ให้หาคำาอธิบาย 3 ข้้อ ว่าทำาไมเราถึึงวินิจฉัยอย่างนั�น,
ฉีกข้าดเป็็นทางยาวบริเวณดังกลี่าว ทะลีุผิ่านเข้้าไป็ใน “prospective hindsight” เป็็นการมองไป็ข้้างหน้าแลี้ว
ช้่องท้อง แตั่ตัรวจไม่พื่บในตัอนแรกที�มาที�ห้องฉุกเฉิน เพื่ราะ ถึามตััวเองว่าถึ้ามันเกิดผิิดพื่ลีาดจากการตััดสินใจนี�ข้ึ�นมา
คิดว่าเป็็นเลี่อดป็ระจำาเด่อน เกิด confirmation bias ใน ฉันพื่ลีาดอะไรไป็ อย่างไรก็ดี วิธีคิดเหลี่านี�ยังมีความเป็็น
ข้ณะเดียวกัน แพื่ทย์ intern คนนี�ก็อาจมี availability bias ตััวบุคคลีส้ง อาจจำาเป็็นตั้องใช้้ร่วมกับการจัดการเช้ิงระบบ
ว่าเคยเจอเคส head injury ที�มีอาการคลี้าย ๆ กันนี� รักษา บางอย่าง เช้่น การมี cognitive aids ที�เป็็นเหม่อน
ป็ระมาณนี�แลี้วรีบส่งตั่อเพื่่�อไป็รับการรักษาให้เร็วที�สุด checklist หร่อ algorithm ให้ผิ้้ป็ฏิิบัตัิงานหยิบข้ึ�นมาใช้้
รวมถึึงอาจมี overconfidence ในการด้แลีข้องตันว่าทำาได้ ให้ถึ้กจังหวะ ที�เห็นได้บ่อยค่อ การช้่วยฟ้�นค่นช้ีพื่ในภาวะ
ครบถึ้วนถึ้กตั้องแลี้ว cardiac arrest หร่อ CPR ที�ทุกคนจดจ่ออย้่กับการใส่ท่อ

หายใจ กดหน้าอก ช้็อคไฟฟ้า แลีะให้ยากระตัุ้น ถึ้ามีใคร
โดยทั�วไป็ เม่�อเราใช้้ system 1 ในการคิด มนุษย์ ซึ่ักคนคอยข้าน algorithm ก็จะทำาให้ทราบว่า ข้ณะที� CPR
เราจะพื่ยายามลีด cognitive bias โดยการคิดไตัร่ตัรองให้ นั�นไม่ได้มีการสำารวจหาสาเหตัุข้องการเกิด cardiac arrest
มากข้ึ�นหร่อการนำาเอา system 2 มาใช้้ อย่างไรก็ดียัง เป็็นตั้น
มีป็ัจจัยอ่�น ๆ เข้้ามาเกี�ยวข้้องตั่อการคิดข้องเราอีก ไม่ว่า
จะเป็็นความเครียด ความเหน่�อยลี้า ความวิกฤตัิข้อง สุดท้าย่นี� อย่ากฝ่ากกับัทุกคนไวั้วั่าการมี
สถึานการณ์ หร่อแม้กระทั�งการมี cognitive load ที�มาก cognitive bias ไม่ใช่่เร้�องผู้่ดหร้อการเป็็นคนไม่ดี เพัีย่ง
เกินไป็ ความน่าสนใจค่อ กระบวนการคิดข้องมนุษย์เป็็นสิ�ง แค่เราค่ดเร็วัไป็ต่่างหาก จนล้มมองส่�งรอบัข้างและควัาม
ที�สามารถึพื่ัฒนาได้ แลีะจำาเป็็นอย่างยิ�งที�เราตั้องให้ความ น่าจะเป็็นอ้�น ๆ แค่การได้ร้้จักวั่าเรามีส่�งนี�ครอบังำาอย่้่

สำาคัญ เราอาจจะไม่สามารถึกำาจัด cognitive bias ได้ ก็เป็็นจุดเร่�มต่้นที�สำาคัญิของการพััฒนาทักษะนี�แล้วั
แตั่เราสามารถึลีดหร่อร้้เท่าทัน cognitive bias ข้องเราได้
ถึ้าเราฝึึกฝึน “คิดให้้ช้้าลิง อยุ่าปลิงก้บสิ�งท์ี�เห้็น วิเคราะห้์
ปัญห้าให้้เป็น มองให้้เห้็นความคิดครอบงำา”
9