Page 78 - 3_2023_journal
P. 78
13 SHEE Research
SHEE Research
4 เ
4 เรื่องที่คุณควรรู้ ก่อนเก็บข้อมูลด้วยวิธีการสังเกตรื่องที่คุณควรรู้ ก่อนเก็บข้อมูลด้วยวิธีการสังเกต
นักวิจัยนิยมเลือกใช้การสังเกตก็ต่อเมื่อคำาถามวิจัยต้องการรู้พฤติกรรมของคน การสังเกตนี้ถือว่า
้
เป็นวิธีเก็บข้อมูลที่ดีที่สุด ตรงตามความเป็นจริง โดยเฉพาะถ้าได้ทำาซำาๆ ก็ยิ่งช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือได้
แต่การสังเกตถือเป็นทักษะขั้นสูงที่ต้องฝึกฝนกันพอสมควร เนื้อหาในบทความนี้ ผมจึงอยากชวนทุกคน
มาลองเปิดประตูทำาความรู้จักการสังเกตให้มากขึ้นเพื่อเป็นแนวทางในการตัดสินใจก่อนจะเลือกใช้วิธีการ
สังเกต ตั้งแต่เตรียมตัวเตรียมใจก่อนจะเก็บข้อมูล เห็นทักษะจำาเป็นที่จะใช้ร่วมกับการสังเกต และเข้าใจ
แนวทางในเก็บข้อมูลด้วยการสังเกต ผ่าน 4 เรื่องที่ควรรู้ ดังนี้ครับ
เรื่องที่ 1 ถามใจตัวเองก่อนว่า ว้าวุ่นเลยไหมที่จะสังเกต
ที่เขียนแบบนี้เพราะมีเหตุผล 2 ข้อครับ คือ
1) คนเรา “จริต” ไม่เหมือนกัน คนที่จะ
สังเกตได้ดี คือ ปล่อยวางได้ ถอดหัวโขนเก่ง
เพราะหัวโขนเป็นที่มาของการยึดติดซึ่งทำาให้เกิด
อคติต่อสิ่งที่มองเห็นครับ เช่น สมมติผมสอนวิจัย
อยู่แล้วนักศึกษาหลับ ผมเห็นแล้วก็เดินไปปลุก
นักศึกษาให้ลุกมา แล้วเขียนบันทึกว่า “มีนักศึกษา
ไม่สนใจเรียนเพราะหลับในห้องบรรยาย” ข้อมูลนี้
แฝงด้วยอคติของอาจารย์ครับ ตรงคำาว่า ไม่สนใจ
เรียน เพราะอาจมีเหตุผลอื่นที่ทำาให้นักศึกษาหลับ
แต่เราไม่รู้ก็เป็นได้ แต่เราตัดสินไปแล้วว่าไม่สนใจ
เรียน และครั้งต่อไปก็จะไม่มีใครกล้าหลับเพราะ
อาจารย์จะปลุก ทำาให้ไม่มีโอกาสเห็นพฤติกรรม
ที่แท้จริงของนักศึกษาอีก ดังนั้น ถ้าวางได้ ก็ไม่
ว้าวุ่นครับ
2) คุณชอบเข้า “สังคม” ไหมครับ
ที่ถามก็เพราะการสังเกตเป็นผลิตภัณฑ์ขายพ่วงครับ
ดร.เกียรติยศ กุลเดชชัยชาญ โปรโมชั่น คือ สังเกต + สัมภาษณ์ ที่เป็นอย่างนั้น
ศูนยความเป็นเลิศดานการศึกษาวิทยาศาสตรสุขภาพ เนื่องจากเมื่อสังเกตจะเห็นพฤติกรรม ความสัมพันธ์
์
้
์
คณะเเพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ของคน แต่นักวิจัยจะมีข้อสงสัยตามมาว่า ทำาไมหรือ
75
