Page 24 - 1_2023 Journal_D10_2
P. 24
ความิร้้สุึกและความิคิด้ จะมิีผู้ลอย่างมิากต่อ การเรียนร้้ในผู้้้ให้ญ่นั�น ควรออกแบบให้้ สอนอย่างไร การฟัังอย่างลึกซึ่ึ�ง ช่วยให้้ผู้้้พ้ด้เกิด้ความิร้้สุึก
การเกิด้พฤติกรรมิ เมิ่�อทำซึ่�ำๆ สุะสุมิป่ระสุบการณ์์ เห้มิาะกับผู้้้เรียน สุร้างแรงจ้งใจ ให้้มิีสุ่วนร่วมิ เป่็น (How to teach humanized health care) ด้ี ที�มิีคนสุนใจ ใสุ่ใจ อยากร้้ และมิีอารมิณ์์ร่วมิด้้วย
ตั�งแต่เด้็ก จะเกิด้ชุด้ความิคิด้ความิร้้สุึก เกิด้เป่็นระบบ เจ้าของการเรียน ผู้้้สุอนจึงควรเข้าใจความิแตกต่าง เห้มิ่อนอย่างมินุษย์ด้้วยกัน ผู้้้เล่าร้้สุึกผู้่อนคลายที�ได้้
ความิคิด้ (mindset) ที�ฝึังแน่นจนกลายเป่็นบุคลิกภาพ ห้ลากห้ลายของผู้้้เรียน และออกแบบให้้ผู้้้เรียนที�ไมิ่ 1 การฟังอย่างลึกซึ้ง (Deep Listening) ระบาย ป่ลอด้ภัยที�มิีคนอีกคนห้นึ�งเข้าใจ ไมิ่ตำห้นิ
เมิ่�อมิีสุิ�งกระตุ้น จะแสุด้งออกในร้ป่แบบเด้ิมิ เห้มิ่อนกันสุามิารถูเรียนร้้ร่วมิกันได้้ การฟัังอย่างลึกซึ่ึ�ง เป่็นห้ัวใจสุำคัญของ ความิเข้าใจนี�เป่็นสุ่วนสุำคัญที�แพทย์จะให้้ได้้ทางด้้าน
การเรียนร้้เด้ิมิที�มิีอย้่ จึงอาจเป่็นอุป่สุรรคที� ผู้้้เรียนเป่ลี�ยนแป่ลงตนเองได้้ มิักจะมิีพ่�นฐาน การเข้าใจผู้้้อ่�น ธรรมิชาติของคนเวลาฟัังคนอ่�น มิักจะ จิตใจต่อผู้้้ป่่วย เป่็นการป่ระคับป่ระคองจิตใจ
ป่ิด้กั�นการเรียนร้้ให้มิ่ การยอมิรับห้ร่อเป่ลี�ยนความิคิด้ บุคลิกภาพด้ี สุามิารถูคิด้ทบทวนตนเอง วิเคราะห้์ คิด้ตามิไป่ด้้วยมิุมิมิองตนเอง ทำให้้เกิด้ความิสุงสุัย ไมิ่ emotional support ซึ่ึ�งเป่็นทักษะเบ่�องต้นของการ
ให้มิ่ ต้องยกเลิกการเรียนร้้เด้ิมิ (unlearn) และเรียนร้้ แก้ไขการเรียนร้้ที�ไมิ่ถู้กต้อง (unlearn) และสุร้างเรียน เข้าใจ เกิด้คำถูามิ อยากแนะนำ โด้ยใช้มิุมิมิองตนเอง ด้้แลที�แสุด้งออกถูึงความิเป่็นมินุษย์ (humanized
สุิ�งให้มิ่เข้าไป่แทนที� (relearn) ร้้ให้มิ่แทนที�การเรียนร้้เด้ิมิ (relearn) เป่็นห้ลัก อาจมิีอารมิณ์์ร่วมิด้้วย แต่ก็เป่็นอารมิณ์์ใน care)
ในชีวิตคนตั�งแต่เด้็ก พบว่ามิีการเรียนร้้ที�ไมิ่ถู้ก ผู้้้สุอนกระตุ้นให้้ผู้้้เรียนใช้ความิสุามิารถูพิเศษ กรอบป่ระสุบการณ์์เด้ิมิของตนเอง ซึ่ึ�งอาจแตกต่าง
ต้องมิากมิาย การพบความิจริงในชีวิต จึงต้อง ของสุมิอง (ที�มิีเฉพาะในมินุษย์) ค่อ การที�จิตสุามิารถู จากผู้้้พ้ด้ การฟัังอย่างลึกซึ่ึ�ง จึงเป่็นทักษะให้มิ่ที�ต้อง
เป่ลี�ยนแป่ลงการเรียนร้้ให้มิ่ตลอด้เวลา เพ่�อแก้ไข “คิด้ได้้ว่ากำลังคิด้อะไร” เรียกว่า metacognition ฝึึก เพ่�อให้้เข้าใจความิคิด้ ความิร้้สุึก ความิต้องการ สุิ�ง
การเรียนร้้เด้ิมิที�ไมิ่ถู้กต้อง การเรียนร้้แบบที�จะทำให้้ พิจารณ์าทบทวนความิคิด้ตนเอง ย้อนคิด้ ตั�งคำถูามิ ที�อย้่ภายในของผู้้้พ้ด้จริง
เกิด้การเป่ลี�ยนแป่ลงได้้ลึกถูึงระบบความิคิด้ความิเช่�อ ตนเอง แย้งความิคิด้ตนเอง เป่รียบเทียบความิคิด้ได้้ว่า การฟัังอย่างลึกซึ่ึ�ง จึงจำเป่็นต้องฝึึกให้มิ่ ที�จะ
เด้ิมิ จึงต้องทำให้้เกิด้การกระทบจิตใจที�แรงพอ สุร้าง คิด้อย่างไร ร้้สุึกอย่างไร พฤติกรรมิที�เกิด้ขึ�นเป่็นผู้ลจาก รับฟัังเร่�องราวของผู้้้นั�นอย่างตั�งใจ (attention) ไมิ่ซึ่ัก
ป่ระสุบการณ์์ให้มิ่ เพ่�อกระตุ้นให้้ร้้สุึกขัด้แย้ง ความิคิด้และความิร้้สุึกใด้ ทบทวนความิคิด้ได้้ว่ามิีอคติ ไมิ่ถูามิใด้ๆทั�งสุิ�น ให้้เล่าเร่�องราวที�ตั�งใจไว้ตั�งแต่ต้น
กับของเด้ิมิ เกิด้ dilemma (มิีสุองขั�วที�ขัด้แย้งกัน (bias) ห้ร่อไมิ่ ด้้วยจิตที�สุงบ (mindful) จิตมิีพลัง คิด้ จนจบ ระห้ว่างนั�น สุังเกตตนเองว่าเข้าใจเร่�องราว
จะเช่�อของเด้ิมิห้ร่อของให้มิ่) ใช้ความิคิด้แบบลึกซึ่ึ�ง ได้้ถู้กต้อง ไมิ่ห้ลงผู้ิด้ติด้อย้่กับความิเช่�อเด้ิมิที�ไมิ่ถู้กต้อง เพียงใด้ ให้้สุมิมิติตัวเองเห้มิ่อนเป่็นคนๆนั�น ว่าจะคิด้
(contemplation/critical thinking) เพ่�อให้้ได้้ข้อสุรุป่ สุามิารถูคิด้ได้้ว่าความิคิด้นั�นมิีที�มิาอย่างไร เห้ตุใด้จึง และร้้สุึกอย่างไร การจะเข้าใจได้้ว่าเขาจะคิด้และร้้สุึก
ให้มิ่ ความิเช่�อให้มิ่ จึงจะเป่ลี�ยนแป่ลงจากภายใน คิด้ ห้ร่อร้้สุึกเช่นนั�น นอกจากได้้ความิร้้ทักษะวิชาชีพ อย่างไร จำเป่็นต้องมิีข้อมิ้ลพ่�นฐานของคนนั�น ว่าเคย การนำทักษะการฟัังอย่างลึกซึ่ึ�งนี�ไป่ใช้ในชีวิต
“ การสุัมิพันธ์กับมินุษย์และสุิ�งแวด้ล้อมิ ที�เห้็นอกเห้็นใจ ใด้ในอด้ีตที�มิีผู้ลทำให้้คิด้และร้้สุึกอย่างนั�น ในระห้ว่าง ที�สุามิารถูลงอย่างลึกซึ่ึ�งได้้ นอกจากป่ระวัติด้้านการ
เป่ลี�ยนพฤติกรรมิได้้อย่างถูาวร แล้วยังพบความิจริงของชีวิต และความิสุุขที�เกิด้จาก ผู้่านอะไรมิาก่อน เคยเรียนร้้มิาอย่างไร ป่ระสุบการณ์์ จริง แพทย์จะใช้ได้้ตั�งแต่ เริ�มิต้นรักษา การซึ่ักป่ระวัติ
มิีเมิตตา อยากช่วยเห้ล่อกัน อย้่ร่วมิกันแบบสุันติ ไมิ่
ฟััง ไมิ่ควรซึ่ักถูามิใด้ๆทั�งสุิ�น เก็บคำถูามิเอาไว้ตอนท้าย
เจ็บป่่วยที�จำเป่็นในการวินิจฉัยและรักษาแล้ว การฟััง
การเรียนรู้แบบนี้ เรียกว่า เบียด้เบียนเอาเป่รียบผู้้้อ่�น มิีวิธีด้ำเนินชีวิตด้้วยความิด้ี ห้ลังจากฟัังจนจบแล้ว เพราะการถูามิจะเป่็นการเบน ความิเป่็นมิาของผู้้้ป่่วย ตั�งแต่เด้็ก เคยมิีป่ระสุบการณ์์
ความิถู้กต้อง มิีป่ระโยชน์ต่อตนเองและผู้้้อ่�น รักความิ
ใด้บ้าง ผู้่านชีวิตมิาอย่างไร โด้ยเฉพาะในเร่�องที�เกี�ยว
ความิสุนใจห้ร่อความิตั�งใจของคนเล่า อาจทำให้้ไมิ่ได้้
transformative learning สุงบ รักสุิ�งแวด้ล้อมิ มิีความิงด้งามิในการด้ำเนินชีวิต สุ่�อสุารเร่�องที�อยากจะเล่า ห้ร่อเร่�องที�สุำคัญกับเขา กับร่างกายและจิตใจ จะช่วยให้้เข้าใจผู้้้ป่่วยอย่างลึกซึ่ึ�ง
เป็นการเรียนรู้ที่เกิดในผู้ใหญ่ และสุามิารถูค้นพบความิห้มิายและคุณ์ค่าของชีวิต จริงๆ ไมิ่ชวนคุย ผู้้้ฟัังห้ักห้้ามิใจตัวเองที�จะคิด้แย้ง เช่นกัน และเกิด้ความิสุัมิพันธ์ที�ด้ีด้้วย ผู้้้ฟัังที�ด้ีควร
ซึ่งมีการเรียนรู้มาแล้ว การ (meaning of life) ได้้ในที�สุุด้ ตัด้สุิน ลงความิเห้็น ไมิ่แนะนำ สุั�งสุอนห้ร่อตักเต่อน ติด้ตามิความิคิด้ ความิร้้สุึกอารมิณ์์ ทัศนคติ และความิ
เปลี่ยนแปลงจึงต้องใช้เทคนิค เพราะจะทำให้้ผู้้้เล่าเสุียสุมิาธิ ห้ร่อร้้สุึกว่าผู้้้ฟัังไมิ่ได้้ เช่�อตนเองไป่ด้้วย ว่ามิีความิคิด้เห้็นแย้ง ห้ร่อไมิ่เห้็น
ตั�งใจฟัังจริง ท่าทีในการฟัังควรสุอด้คล้องที�จะสุ่�อสุาร ด้้วย ห้ร่อตัด้สุินผู้้้ป่่วย ถู้าคิด้อย้่ให้้พยายามิร้้ตัว และ
วิธีการที่แตกต่างจาก ทางกาย ที�แสุด้งความิสุนใจ อยากฟััง ไมิ่ตำห้นิ ไมิ่ขัด้ เต่อนตัวเองได้้ว่า กำลังตัด้สุินห้ร่อเกิด้อคติกับผู้้้ป่่วย
การเรียนรู้ในเด็ก แย้ง ตั�งใจฟัังอย่างจริงจัง มิีความิร้้สุึกเข้าใจ เห้็นอก ห้ร่อไมิ่ ถู้ามิีก็ตั�งใจกลับมิาอย้่กับผู้้้ป่่วยตรงห้น้า
เห้็นใจร่วมิด้้วย พยายามิเข้าใจโด้ยไมิ่เอาตัวเองเข้าไป่ตัด้สุิน ทำได้้บ่อย
21 22
“
