Page 29 - 1_2023 Journal_D10_2

3 กิจกรรมบทบาทสมมติ (Role Playing)
การุสะท้อนการุเรุียนรุู้ เมิ่�อก่อนเป่็นคนเก็บตัว ไมิ่เคยเป่ิด้เผู้ยกับ

กิจกรรมิบทบาทสุมิมิติ ช่วยให้้นักศึกษาแพทย์มิีความิเข้าใจผู้้้ป่่วย โด้ยการให้้นักศึกษาลองสุมิมิติบทบาท
จากกิจกรุรุมถนนชีวิต ใครเลย เพราะเช่�อว่า การเล่าเร่�องของตัวเองให้้คน ตนเองเป่็นผู้้้ป่่วย แสุด้งบทบาทให้้เห้มิ่อนผู้้้ป่่วยที�อาจารย์กำห้นด้ไว้มิากที�สุุด้เท่าที�จะจินตนาการได้้ แล้วให้้เพ่�อน

เมิ่�อจบกิจกรรมิ ให้้กลุ่มิช่วยกันสุรุป่ อ่�นทราบนั�นไมิ่ด้ี ไมิ่ควรทำ คนฟัังคงไมิ่ชอบ แต่เมิ่�อ เป่็นคนสุัมิภาษณ์์ ห้ร่อตรวจให้้เสุร็จภายในเวลาที�กำห้นด้ เสุร็จแล้วให้้ค่นร่างกลับเป่็นคนเด้ิมิ เล่าให้้ฟััง ว่าตอน
การเรียนร้้ คิด้อย่างไร ร้้สุึกอย่างไรต่อกิจกรรมิ ได้้ลองเป่ิด้เผู้ยชีวิตตนเองในกลุ่มิที�คุ้นเคย และร้้สุึก ที�แสุด้งบทบาทนั�นคิด้และร้้สุึกอย่างไร
นี� เป่รียบเทียบกับความิคิด้ ความิคาด้ห้วังก่อน ป่ลอด้ภัย ได้้เรียนร้้ให้มิ่ว่า เป่็นป่ระสุบการณ์์ที�ด้ี

กิจกรรมิ ได้้เรียนร้้อะไร วิเคราะห้์ เป่รียบเทียบ เพ่�อนๆรับฟััง ได้้กำลังใจ ได้้ระบายความิเครียด้ ติัวัอยู่�างการสอน
การเรียนร้้กับการเรียนร้้เก่าสุามิารถูเอาไป่ใช้ ความิเศร้าที�เก็บไว้นาน พอเป่ิด้เผู้ยแล้วสุบายใจขึ�น เรื�อง โรคซึึมเศัร้า ในภาควัิชาจิิติเวัชศัาสติร์ นักศัึกษา

ป่ระโยชน์อย่างไร คนที�เป่ิด้เผู้ยเร่�องที�ไมิ่เคย ร้้สุึกสุนิทและไว้ใจเพ่�อนมิาก ต่อไป่จะเป่ิด้เผู้ยกับ แพที่ยู่์ ปี 5 การุสะท้อนการุเรุียนรุู้
เล่าให้้ใครฟัังมิาก่อน จะร้้สุึกด้ีที�ได้้เล่า ร้้สุึก เพ่�อนมิากขึ�น อาจารย์ขอให้้นักศึกษากลุ่มิที�มิาเรียน (กลุ่มิ จากกิจกรุรุม
ตนเองมิีความิสุำคัญ เพราะมิีคนฟัังอย่างตั�งใจ ย่อย 16 คน) จับค้่กัน คนห้นึ�งลองแสุด้งเป่็นผู้้้ป่่วย

ได้้แชร์ป่ระสุบการณ์์ที�ฝึังใจ เจ็บป่วด้ เก็บกด้ จิตเวชที�เป่็นโรคซึ่ึมิเศร้า อีกคนห้นึ�งแสุด้งเป่็นแพทย์ ในการแสุด้งบทบาทสุมิมิติ ให้้นักศึกษา
จะร้้สุึกผู้่อนคลายที�ได้้ระบายความิทุกข์ที�เก็บ ตอนเพ่�อนเล่าเร่�องชีวิตของเขา ผู้มิ ให้้เวลาสุัมิภาษณ์์ 20 นาที ให้้เวลาเตรียมิตัว 7 นาที เล่นบทบาทเป่็นผู้้้ป่่วย พบว่านักศึกษาสุะท้อน

ไว้ ให้้ลองสุำรวจต่อไป่ว่า มิีครั�งใด้ในชีวิตที�ได้้ เข้าใจเลยครับว่าทำไมิเขาเป่็นคนแบบนั�น คนที�แสุด้งเป่็นผู้้้ป่่วย : ลองจินตนาการว่า ความิร้้สุึกตอนท้ายว่า
เล่าเร่�องแบบนี�ให้้ใครฟััง เป่รียบเทียบ แสุด้งออกแบบนั�น ที�ผู้่านมิาผู้มิไมิ่ชอบเขา แต่ ตนเองจะแสุด้งอย่างไร ทบทวนความิร้้ว่า ผู้้้ป่่วยโรค
ป่ระสุบการณ์์ ให้้ลองคิด้ต่อไป่ว่า อะไรควรเล่า ได้้ฟัังเร่�องเล่าแล้วเข้าใจชีวิตเขาเลย ความิคิด้ ซึ่ึมิเศร้ามิีอาการอย่างไร สุีห้น้า ท่าทางตนเองควรจะ ผู้มร่้สึกวั�า พอได้เล�นบที่บาที่เป็น

อะไรไมิ่ควรเล่า อะไรที�คิด้ว่าน่าจะเล่าแต่ไมิ่ได้้ ความิร้้สุึกเป่ลี�ยนไป่ ถู้าไมิ่ได้้ฟัังเร่�องของเขา ทำอย่างไร ตามิความิร้้ เอกสุาร ที�เคยเรียนมิาแล้ว ผู้่้ป่วัยู่แล้วั เกิดควัามเข้้าใจิผู้่้ป่วัยู่
เล่า เพราะเห้ตุใด้ (เช่น ยังไมิ่สุนิทกัน ไมิ่ร้้ว่า ในวันนี� ผู้มิคงไมิ่เข้าใจเขาไป่อีกนาน การฟััง คนที�แสุด้งเป่็นแพทย์ : ทบทวนการสุัมิภาษณ์์ เห็็นใจิ ร่้สึกในควัามยู่ากลำบาก

เล่าแล้วจะเกิด้อะไรขึ�น คนฟัังจะคิด้อย่างไร) อย่างลึก ช่วยให้้เกิด้ความิเข้าใจในแบบของ ทางจิตเวช และการตรวจสุภาพจิต ที�เคยเรียนมิาแล้ว ข้องผู้่้ป่วัยู่มากๆเลยู่ครับ
การเรียนร้้ในกิจกรรมินี� นำไป่ใช้ในชีวิตอย่างไร คนๆนั�น ไมิ่ใช่เอาตัวเองเข้าไป่ตัด้สุิน ตอนนี� ก่อนเริ�มิแสุด้งบทบาท ให้้ทุกคนตั�งใจสุังเกตว่าตนเอง
การเล่าและการฟััง ทำให้้เข้าใจตนเอง เข้าใจ เข้าใจแล้วครับว่า คำว่าเห้็นอกเห้็นใจแบบ ทำอะไร เพ่�อนแสุด้งอย่างไร ชอบห้ร่อถู้กใจตอนไห้น

ผู้้้อ่�น ได้้อย่างไร empathy นั�นเป่็นแบบนี�นี�เอง ขอบคุณ์ แล้วนำมิาสุนทนากันตอนห้ลัง เวัลารับคนไข้้ให็ม� ผู้มม่มุมมอง
กิจกรรมินี�ที�ทำให้้ผู้มิได้้ฟัังอย่างลึกจริงๆ น่าจะ เมิ่�อแสุด้งจบ ให้้แลกเป่ลี�ยนความิร้้สุึก ความิ กวั้างข้ึ�นจิากเดิม สนใจิควัาม
นำไป่ใช้ฟัังคนอ่�นให้้มิากขึ�นครับ คิด้ กันในกลุ่มิให้ญ่ แล้วสุลับบทบาทกันอีกครั�ง คราว คิด ควัามร่้สึกและเข้้าใจิเข้า

การฟัังโด้ยไมิ่ตัด้สุินเป่็นเร่�องยากครับ นี�ให้้ผู้้้ที�เคยแสุด้งเป่็นผู้้้ป่่วยมิาเป่็นแพทย์ คนที�เคยเป่็น มากข้ึ�น
สุังเกตว่าตัวเองแอบตัด้สุินไป่ห้ลายครั�ง คงเป่็น กิจกรรมิถูนนชีวิต ช่วยให้้ แพทย์กลับมิาเป่็นผู้้้ป่่วยบ้าง จบรอบที�สุองแล้วกลับ

ความิเคยชิน การฝึึกให้้ทบทวนตัวเอง มิี นักศึกษาได้้ลองทำพฤติกรรมิให้มิ่ที� มิาสุนทนากลุ่มิให้ญ่อีกครั�ง ผู้มร่้สึกอยู่ากฟัังประวััติิคนไข้้
self-awareness ติด้ตามิความิคิด้ตัวเอง อย้่ แตกต่างจากเด้ิมิ เกิด้ความิร้้สุึก และ สุรุป่การเรียนร้้ ให้้ช่วยกันห้าพฤติกรรมิที� มากข้ึ�นครับ
กับป่ัจจุบัน อย้่กับคนตรงห้น้า ที�อาจารย์ ความิเช่�อให้มิ่ จนเป่ลี�ยนแป่ลง แสุด้งห้ัวใจของความิเป่็นมินุษย์ เช่น การฟัังอย่างลึก

แนะนำนั�นทำได้้ยากครับ แต่น่าจะฝึึกได้้ ต้อง พฤติกรรมิจากภายใน ความิเช่�อเด้ิมิ ซึ่ึ�ง การสุร้างความิสุัมิพันธ์เชิงบวก การแสุด้งความิ
ตั�งใจฟัังให้้จบจึงจะเข้าใจคน เข้าใจ เห้็นอกเห้็นใจ สุรุป่ว่าจะนำไป่ใช้ได้้อย่างไร อาจ ป่ระสุบการณ์์ในการแสุด้งบทบาทสุมิมิติ
ถู้กทด้สุอบแล้วได้้คิด้แบบลึกซึ่ึ�ง พบ จะใช้ในผู้้้ป่่วยอ่�นๆ ที�ไมิ่ได้้ป่่วยทางจิตเวชได้้ด้้วยห้ร่อ กระตุ้นให้้นักศึกษาเกิด้ชุด้ป่ระสุบการณ์์ให้มิ่ ที�แตก

ว่าความิเช่�อเด้ิมิไมิ่ถู้กต้อง ได้้ข้อสุรุป่ ไมิ่ ที�ผู้่านมิาเคยทำอย่างไร น่าจะเป่ลี�ยนแป่ลงตัวเอง ต่างไป่จากเด้ิมิ มิีแรงจ้งใจที�จะเป่ลี�ยนพฤติกรรมิ เข้าใจ
เป่็นความิเช่�อให้มิ่ที�ด้ีกว่า อย่างไร ผู้้้ป่่วยแบบองค์รวมิ และมิีความิเป่็นมินุษย์

25 26